Παράνομη χωματερή δήμου κοντά στα «Τέμπη» της Ευβοίας στο Μαντούδι

[admin]

Παράνομη χωματερή δήμου κοντά στα «Τέμπη»  της Ευβοίας στο Μαντούδι

Σαν «Τέμπη» της Εύβοιας χαρακτηρίζεται το κομμάτι της   κοιλάδας του ποταμού Κηρέα μεταξύ Προκοπίου και Μαντουδίου.   Η πυκνή βλάστηση  του αιωνόβιου πλατανόδασους και το φυσικό κάλλος της κοιλάδας της έχουν δώσει δίκαια την προσωνυμία Τέμπη της Εύβοιας. Χιλιάδες τουρίστες και προσκυνητές κάθε χρόνο απολαμβάνουν αυτό το φυσικό θαύμα της βόρειας Εύβοιας.

Δυστυχώς, αυτή είναι η περιοχή που  η δημοτική αρχή, χωρίς  να νομιμοποιείται από καμιά απόφαση δημοτικού ή τοπικού συμβουλίου ή από κάποια διαβούλευση με τους θιγόμενους κατοίκους, επέλεξε να  ρίχνει  μεγάλο μέρος από τα  απορρίμματα  των  15 χιλιάδων κατοίκων  του δήμου Μαντουδίου, Λίμνης και Αγίας Άννας.   

Στα χαρτιά ο δήμος στέλνει τα απορρίμματα του στο ΧΥΤΑ Ιστιαίας στην πράξη όμως ένα μεγάλο μέρος καταλήγει σε  παράνομες  χωματερές  στη θέση Παρασκεύορεμα.   Ο χώρος δεν έχει δηλωθεί  και δεν συμπεριλαμβάνεται στους τελευταίους επίσημους καταλόγους Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ)  που δημοσιεύει το  ΥΠΕΚΑ στην ιστοσελίδα του. Ως εκ τούτου επίσημα δεν υπάρχει και  είναι εκτός δικτύου  ελέγχων και προοπτικών  αποκατάστασης.


Οι ΧΑΔΑ και ο παράνομος αυτοσχέδιος σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ)

Ανταποκρινόμενος σε καταγγελίες πολιτών και μετά από επιτόπια έρευνα ο σύλλογος Kireas.org ανακάλυψε  την έκταση της παρανομίας: 

ΧΑΔΑ 1. Ο μεγαλύτερος όγκος των οικιακών απορριμμάτων απορρίπτονται σε   πλαγιά  υψηλής κλίσης  και σποραδικά επικαλύπτονται μερικώς από χώματα. Ανάμεσα στα σκουπίδια υπάρχουν και απορρίμματα τοπικών βιοτεχνιών (πλαστικοί κάδοι). Δεν υπάρχει καμιά περίφραξη και κανένα μέτρο προφύλαξης για διαχείριση των στραγγισμάτων και των όμβριων.  Στο χώρο αυτό υπάρχει αφόρητη δυσοσμία. 

ΧΑΔΑ 2. Πλησίον, υπάρχει δεύτερη χωματερή μέσα σε δασόφυτη έκταση  όπου απορρίπτονται  οικιακά αντικείμενα μεγάλου όγκου, πλαστικά τελάρα, τμήματα από αυτοκίνητα, πλαστικοί κάδοι απορριμμάτων του δήμου, έπιπλα, κλπ. Αντικείμενα που συλλέγει αυτοκίνητο του δήμου εβδομαδιαίως. Δίπλα στους χώρους αυτούς υπάρχει ένας αξιόλογος αριθμός κυψελών από  μελίσσια.

Μικρότεροι ΧΑΔΑ. Παραδίπλα διάσπαρτα μέσα στο δάσος  βρίσκεται ένας αριθμός  μικρότερων χωματερών  ανεξέλικτης εναπόθεσης οικιακών απορριμμάτων και οικοδομικών υλικών κατά πάσα πιθανότητα από ιδιώτες.

Παράνομος ΣΜΑ. Χαμηλότερα κοντά στις εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές εγκαταστάσεις γίνεται προσωρινή εναπόθεση (χωρίς κανένα μέτρο προφύλαξης ή υποδομή διαχείρισης) μέρους των οικιακών απορριμμάτων που προορίζεται για μεταφόρτωση για το ΧΥΤΑ Ιστιαίας. Δηλαδή λειτουργεί σαν  Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) χωρίς καμιά τεχνική υποδομή διαχείρισης.  Αφενός η περιοχή δεν παρουσιάζει κανένα  χωροταξικό, περιβαλλοντικό και λειτουργικό πλεονέκτημα αφού κεντροβαρώς βρίσκεται μακριά από τους χώρους παραγωγής απορριμμάτων  για την λειτουργία του παράνομου ΣΜΑ.  Αφετέρου ο ΣΜΑ δεν έχει εγκριθεί από  απόφαση του Δημοτικού συμβουλίου και λειτουργεί χωρίς τις απαιτούμενες μελέτες, χωρίς άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας,  χωρίς Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και χωρίς τα απαιτούμενα τεχνικά έργα υποδομής,  εξοπλισμό και πιστοποιητικά καταλληλότητας που προβλέπει ο νόμος. 

Ο μπαζωμένος ΧΑΔΑ. Πολύ κοντά στις παράνομες χωματερές, λειτουργούσε παλαιοτέρα  ο ΧΑΔΑ Δ.Ε.  Κηρέως που απλά «μπαζώθηκε»  (δεν αποκαταστάθηκε) το 2008 μετά απο15 χρόνια λειτουργίας. Δεν υπάρχουν πουθενά τα απαιτούμενα έργα υποδομής (περίφραξη/φύλαξη, έργα διαχείρισης στραγγισμάτων, βιοαερίου και όμβριων, αντιδιαβρωτικά μέτρα, συστήματα μόνωσηςκ.λπ.)  που να δείχνουν ότι πράγματι αποκαταστάθηκε.  Και χωρίς βέβαια  από τότε  να γίνονται οι απαιτούμενοι έλεγχοι  παρακολούθησης των στραγγισμάτων και βιοαερίου που απαιτούνται.  Πριν δυο μήνες ο δήμος υπέγραψε σύμβαση  271.500 Ευρώ, ( πρόγραμμα ΕΣΠΑ) για την  αποκατάσταση του ανενεργού ΧΑΔΑ της Δ.Ε. Ελυμνίων (στο Σταυρό Λίμνης και Δοκίμι Κεχριών),  αλλά δεν έκανε καμιά ενέργεια για τον νέο κρυφό και εν ενεργεία ΧΑΔΑ στο Παρασκεύορεμα, Μαντουδίου.

Εθνικά ανεύθυνη συμπεριφορά
 Η συμπεριφορά του δήμου είναι εθνικά ανεύθυνη αφού από την 1-7-2012 η χώρα μας   πληρώνει  για κάθε  ΧΑΔΑ πρόστιμο 34.000 € την ημέρα.  Τα πρόστιμα  της ΕΕ  βέβαια  παρακρατούνται από την ταχτική  επιχορήγηση ΚΑΠ  που παίρνει ο δήμος εκτός βέβαια από τα  χρηματικά πρόστιμα που θα επιβάλλονται στους δήμους από το κράτος  (νόμος 4042/ΦΕΚ 24/Α/13.2.2012).  Ο ίδιος νόμος προβλέπει  ποινικές κυρώσεις για τους υπεύθυνους (δήμαρχο και αντιδημάρχους)  που φτάνουν ακόμη και σε πολυετή κάθειρξη.  Φέτος το καλοκαίρι η περιφέρεια Πελοποννήσου επέβαλε πρόστιμα 35.000 και 40.000 ευρώ στους δήμους Τρίπολης και Τριφυλίας για την λειτουργία ΧΑΔΑ.

Εξαιτίας των βαριών προστίμων στη ΕΕ ο αναπληρωτής υπουργός ΥΠΕΚΑ κ. Καλαφάτης ζήτησε από όλους τους δήμους να αποστείλουν αναλυτικά στοιχεία μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 2012, σχετικά με την πρόοδο των ενεργειών για τη διακοπή λειτουργίας και αποκατάσταση των ΧΑΔΑ. Άγνωστο αν και τι απάντησε η δημοτική αρχή Μαντουδίου Λίμνης και Αγίας Άννας στο ΥΠΕΚΑ. Ο πιθανόν αδήλωτος ΧΑΔΑ συνεχίζει να λειτουργεί και δεν υπάρχει καμιά ενέργεια ή εκφρασμένη πρόθεση για διακοπή της λειτουργίας του.


Επικινδυνότητα του ΧΑΔΑ  
                                                                                                                         
Ο παράνομος ΧΑΔΑ είναι μεγάλης επικινδυνότητας από πολλές απόψεις:¨ Από γεωλογικής άποψης  στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής (με κωδικό GR0700280) κυριαρχούν  συνθήκες υδροπερατότητας (ρωγματικής, καρστικής, κοκκώδους) και επικράτηση της ρωγματικής υδροπερατότητας, σύμφωνα με στοιχεία από το Σχέδιο Διαχείρισης Υδατικού Διαμερίσματος Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας της Π.Ε. Στερεάς Ελλάδας.  Υδρογεωλογικά η  υψηλή υδροπερατότητα και  διαχυτικότητα του υδροφορέα της περιοχής δημιουργούν προβλήματα.  Το πρόβλημα έρχεται από τα  στραγγίσματα  που παράγονται κατά την  αποσύνθεση των απορριμμάτων και τον εμπλουτισμό τους με νερό από τη φυσική υγρασία των απορριμμάτων και την πιθανή διήθηση νερού βροχής. Τα στραγγίσματα έχουν υψηλό ρυπαντικό φορτίο (υψηλές τιμές BOD, TOC) και αποτελούν πηγή ρύπανσης των κοντινών  επιφανειακών και υπόγειων νερών.

Στην περιοχή υπάρχει πυκνή δασοκάλυψη και αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιάς από αυτανάφλεξη. Από γεωτεχνικής άποψης  ο ΧΑΔΑ βρίσκεται σε  περιοχή με  υψηλή κλίση,   ασταθείς μάζες χώματος,  διάβρωση  καθίζηση κ.λπ.. Σε ένα μέρος της χωματερής  υπάρχει σημαντική  καθίζηση του εδάφους
Από  χωροταξικής άποψης  η περιοχή είναι σε κοντινή απόσταση από τους υδροβιότοπους των  λιμνών Παρασκευοράματος και του ποταμού Κηρέα,  την  οικολογικά πλούσια αλλά και ευαίσθητη  περιοχή GR2420003 του  «Επιστημονικού Καταλόγου»  Νατουρα , και τους  πολυσύχναστους χώρους αναψυχής των «Τεμπών»   της Ευβοίας (κοιλάδα ποταμού Κηρέα).   Σύμφωνα με μελέτη ομάδας επιστημόνων του ΙΓΜΕ  και του ΕΜΠ για που δημοσιεύτηκε στο Βήμα (20/2/11) στο  χώρο  που βρίσκονται οι παράνομες χωματερές (στο  Παρασκεύορεμα) και παλαιοτέρα χρησιμοποιούνταν για  εξορύξεις  έχουν σχηματιστεί  λίμνες και έλη και η βλάστηση επέστρεψε μετατρέποντας  τη περιοχή σε έναν έξοχο βιότοπο.  Αναφέρουν ότι τα υπόγεια ύδατα στα παλαιά ορυχεία  «τροφοδοτούν τις λίμνες και δημιουργούν ένα οικοσύστημα το οποίο φιλοξενεί πολλά είδη παρυδάτιας πανίδας και χλωρίδας »  και προσθέτουν ότι «δεκάδες είναι και τα άλλα είδη της περιοχής- όπως μικρά θηλαστικά- τα οποία κάνουν χρήση των συγκεκριμένων λιμνών και ελών, είτε για τροφή είτε για ξεκούραση». Η μελέτη αυτή  βλέπει μεγάλες προοπτικές τουριστικής αξιοποίησης του χώρου σαν Γαιοπάρκο.

Επιπτώσεις

Ο ΧΑΔΑ εκτός από τις οικονομικές επιπτώσεις από την  υποβάθμιση του τοπίου και τον  αρνητικό αντίκτυπο στην  τουριστική ανάπτυξη αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την δημόσια υγεία. Ο  ΧΑΔΑ   αποτελεί εστία αναπαραγωγής εντόμων και τρωκτικών και μόλυνσης των επιφανειακών και των υπόγειων νερών (υδροφόρος ορίζοντας) από τα στραγγίσματα που παράγονται.  Άλλες πιθανές  αρνητικές επιπτώσεις  είναι ζημιές στην πανίδα και ειδικά σε ευαίσθητα φυτά και δένδρα,   δυσοσμία και διασπορά μικρών αντικειμένων με τον άνεμο, κίνδυνοι ανάφλεξης και πρόκλησης δασικής πυρκαγιάς.  Για παράδειγμα,  αυτανάφλεξη της χωματερής στην περιοχή Ταγαράδων Θεσσαλονίκης τον Ιούλιο του 2006, είχε σαν  αποτέλεσμα την εκπομπή διοξινών στο περιβάλλον, που ανιχνεύθηκαν στο έδαφος και τα ζώα σε απόσταση 3-5 χλμ για χρονικό διάστημα 10-15 ημερών. Το Μαντούδι βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ μακριά  από τις παράνομες ΧΑΔΑ Παρασκευοραματος.


Αιτήματα

Ο  Kireas.org γνωστοποίησε το θέμα στον αναπληρωτή υπουργό ΥΠΕΚΑ, κ. Καλαφάτη, τον Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας, Διεύθυνση Περιβάλλοντος Στερεάς Ελλάδας,  τον Περιφερειακό Σύνδεσμο ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας  τον Ειδικό Γραμματέα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας,  το δασαρχείο Λίμνης, και το  Δημοτικό  Συμβούλιο Μαντουδίου, Λίμνης και Αγίας Άννας. Αίτημα του συλλόγου είναι η διενέργεια αυτοψίας στο ΧΑΔΑ από τις αρμόδιες υπηρεσίες , άμεση  διακοπή της λειτουργίας και  ενεργοποίηση της  διαδικασία απολύμανσης και αποκατάστασης του.


Σχετικά
ΝΟΜΟΣ 4042/ΦΕΚ 24/Α/13.2.2012.  Ποινική προστασία του περιβάλλοντος – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ – Πλαίσιο παραγωγής και δια­χείρισης αποβλήτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ – Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
http://www.ethemis.gr/psifistike-to-nomoschedio-tou-ipeka-gia-tin-piniki-prostasia-tou-perivallontos/


ΥΠΕΚΑ: ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΧΑΔΑ
http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=%2fXJOT5Q6FMs%3d&tabid=438&language=el-GR

ΥΠΕΚΑ: Εγκύκλιος σχετικά με την  εφαρμογή νομοθεσίας για τη διαχείριση μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων
http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=Fs18kvjuk5M%3d&tabid=438&language=el-GR

YPEKA: Εγκύκλιος σχετικά με την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων: Συλλογή – Μεταφορά – Αποθήκευση Αποβλήτων και Αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων

http://www.ypeka.gr/LinkClick.aspx?fileticket=1QbcQZxQ2xc%3d&tabid=438&language=el-GR


Το Βήμα 20/2/11: Οι λίμνες ζωντάνεψαν τα ορυχεία
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=385615




ΧΑΔΑ 1



ΧΑΔΑ 2


ΧΑΔΑ 2


παράνομος αυτοσχέδιος σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων